Khái niệm, công việc kế toán xuất nhập khẩu và hạch toán chi tiết

Trong bối cảnh nền kinh tế thị trường phát triển thì việc trao đổi hàng hóa trong nước với nước ngoài ngày càng được mở rộng. Đối với những doanh nghiệp kinh doanh lĩnh vực xuất nhập khẩu thì kế toán chuyên về xuất nhập khẩu đóng vai trò rất quan trọng trong công tác quản lý hàng hóa và dòng tiền.

Vậy nghiệp vụ của kế toán xuất nhập khẩu là gì? Họ cần lưu ý những gì trong quá trình thực hiện công việc? Hãy cùng tham khảo bài viết dưới đây.

1. Nhiệm vụ của kế toán xuất nhập khẩu

Nhiệm vụ của kế toán xuất nhập khẩu:

• Phản ánh và kiểm tra tình hình ký kết, thực hiện các hợp đồng xuất nhập khẩu, kiểm tra việc bảo đảm an toàn hàng hóa xuất nhập khẩu cả về số lượng và giá trị.
• Tổ chức kế toán tổng hợp và chi tiết nghiệp vụ hàng hóa, nghiệp vụ thanh toán ngoại thương một cách hợp lý, phù hợp với đặc điểm kinh doanh của doanh nghiệp.
• Kế toán thuế còn có nhiệm vụ kiểm tra, giám sát tình hình thanh toán giữa các bên, phản ánh tình hình tiêu thụ từng mặt hàng, nhóm hàng cả về số lượng và chất lượng chính xác kịp thời.
• Xác định chính xác, đầy đủ chi phí cho hàng xuất nhập khẩu theo từng khâu, từng giai đoạn, phải sử dụng tiết kiệm vật tư, nguồn vốn đảm bảo an toàn cho hàng nhập khẩu, từ đó bảo toàn vốn và phát triển vốn kinh doanh.
• Cung cấp các số liệu, tài liệu liên quan đến hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu. Kiểm tra, phân tích các chỉ tiêu tài chính phục vụ cho công tác lập kế hoạch, theo dõi và thực hiện lập kế hoạch.

2. Công việc của Kế toán xuất nhập khẩu

• Làm hồ sơ kê khai Hải quan, chứng từ xuất nhập khẩu, kiểm kê hàng hóa cùng với Hải quan.
• Kiểm tra chứng từ xuất nhập khẩu, hạch toán kết quả kinh doanh, làm chứng từ xin phép thông quan.
• Cập nhật thông tin về tỷ giá ngoại tệ thường xuyên trong ngày.
• Giao dịch ngân hàng.
• Làm thủ tục mở L/C, hay thanh toán T/T cho hàng hóa xuất nhập khẩu.
• Giải quyết bộ chứng từ bất hợp pháp, để làm được thủ tục Hải quan, để xuất được hàng ra khỏi cảng.
• Lo các thủ tục làm bộ chứng từ khi xuất khẩu hàng để giao cho ngân hàng nhờ thu hộ tiền.
• Nộp thuế xuất nhập khẩu và giấy nộp tiền vào Ngân sách Nhà nước.
• Hạch toán và xử lý chênh lệch tỷ giá hối đoái phát sinh do đánh giá lại số dư ngoại tệ cuối kỳ và hạch toán vào sổ kế toán và phần mềm.
• Xử lý xuất – nhập hàng hóa cho khách hàng và nội bộ công ty.
• Xử lý các thông tin, quy trình kế toán nội bộ để thực hiện.
• Kiểm soát theo dõi quy trình hàng hóa, tồn khi trong công ty.
• Theo dõi đốc thúc và thu hồi công nợ của khách hàng.

3. Nghiệp vụ kế toán xuất nhập khẩu

Để hiểu rõ nghiệp vụ của kế toán nhập khẩu, bạn cần tìm hiểu phương pháp và quy trình hạch toán, bao gồm:

3.1. Phương pháp và quy trình hạch toán kế toán hàng nhập khẩu

3.1.1. Căn cứ vào bộ chứng từ nhập khẩu

Bộ chứng từ nhập khẩu bao gồm: Hóa đơn thương mại, Phiếu đóng gói packing list, đơn đặt hàng, vận đơn, tờ khai, giấy tờ chứng minh đủ điều kiện nhập khẩu…sẽ hạch toán như sau:

Nợ TK 151 – Hàng đi đường (nếu hàng chưa về nhập kho).

Nợ TK 156, 158 – Hàng hóa, hàng kho bảo thuế (nếu hàng đã về nhập kho).

Có TK 331- Phải trả cho người bán.

Lưu ý: Kế toán hạch toán theo dõi đúng loại ngoại tệ của giao dịch phát sinh và quy đổi ra đồng VND theo tỷ giá thực tế quy định tại Thông tư 200/2014/TT-BTC.

3.1.2. Căn cứ vào bộ chứng từ nộp thuế ở khâu nhập khẩu

Bộ chứng từ nộp thuế ở khâu nhập khẩu bao gồm: Tờ khai hải quan, giấy nộp lệ phí hải quan hàng xuất nhập khẩu, giấy đề nghị thanh toán…sẽ hạch toán như sau:

– Hạch toán thuế nhập khẩu,thuế tiêu thụ đặc biệt khâu nhập khẩu:

Nợ TK 151, 156 – Hàng đi đường hoặc hàng hóa.

Có TK 3333 – Thuế nhập khẩu.

Có TK 3332 – Thuế tiêu thụ đặc biệt.

– Hạch toán thuế GTGT hàng nhập khẩu:

Nợ TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ.

Có TK 33312 – Thuế GTGT hàng nhập khẩu.

– Hạch toán thanh toán thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế GTGT hàng nhập khẩu:

Nợ TK 3333, 3332 – Thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt.

Nợ TK 33312 – Thuế GTGT hàng nhập khẩu.

Có TK 111, TK 112 – Tiền mặt hoặc tiền gửi ngân hàng.

3.1.3. Căn cứ vào chứng từ logistic

Chứng từ logistic là những chi phí có liên quan đến việc nhập khẩu lô hàng, tính từ thời điểm đặt hàng đến lúc nhập hàng về kho (hóa đơn GTGT của các hãng tàu, đại lý logistic, cơ quan hải quan…sẽ hạch toán như sau:

Nợ TK 151, 156 – Hàng đi đường hoặc hàng hóa.

Có TK 331 – Phải trả người bán.

Lưu ý: Kế toán tiến hành phân bổ chi phí logistic cho từng mã hàng hóa của lô hàng nhập khẩu. Tiêu thức phân bổ: theo trị giá hoặc theo số lượng, phân bổ toàn phần hoặc phân bổ từng phần tùy thuộc vào thực tế phát sinh.